Tokom proteklih nekoliko godina u kraljevačkoj biblioteci ustanovljen je običaj prigodnog obeležavanja Dana državnosti Srbije priređivanjem tematskog predavanja kojim se sa različitih aspekata sagledava višestruki značaj Sretenja u formiranju našeg nacionalnog identiteta.

Prethodna predavanja osvetlila su značaj ovog datuma u kontekstu srpske pravoslavne duhovnosti, s obzirom na činjenicu da Srpska pravoslavna crkva obeležava Sretenje Gospodnje kao dan kada je Bogorodica prvi put uvela novorođenog Hrista u hram da ga posveti Bogu.

Prošle godine bilo je reči o važnosti Sretenja sa stanovišta istoriografije, shodno tome što je na taj dan 1804. godine, kao odgovor na seču knezova, u Oršacu podignut Prvi srpski ustanak. Ovoga puta u središtu razmatranja bio je Sretenjski ustav i njegov značaj u srpskoj pravnoj istoriji o čemu je podrobno i u širokom istorijsko-pravnom kontekstu govorio dr Aleksandar Đorđević, vanredni profesor Pravnog fakulteta Univerziteta u Nišu.

Kako je istakao dr Đorđević, Sretenjski ustav ima povlašćeno mesto u istoriji srpske pravne nauke zbog činjenice da je reč o prvom ustavu kojim je i uspostavljena srpska država 1835. godine. Uprkos činjenici da je na snazi bio samo 55 dana, predstavlja vanredno značajan pravni dokument jer je u mnogo čemu bio ispred vremenu u kojem je donesen.

Njime je predviđena podela vlasti na izvršnu, zakonodavnu i sudsku, što je osnova demokratskog uređenja društva. U njemu su proklamovana prava i slobode građana, neprikosnovenost ličnosti, sloboda kretanja i nastanjivanja, kao i ravnopravnost građana bez obzira na versku i nacionalnu pripadnost. Jedna od njegovih ključnih odredaba predviđala je ukidanje ropstva i feudalnih odnosa i označila je nedvosmisleno opredeljenje ka građenju novog, modernog, demokratski ustrojenog društva.

Autor teksta Danka Spasojević

Autor fotografija Ivan Spasojević